Choroby tropikalne – jak się przygotować do wyjazdu?
Malaria, żółta gorączka, dur brzuszny… Jeszcze nie tak dawno nazwy tych chorób dla wielu z nas brzmiały egzotycznie. Dotyczyły niewielkiej grupy osób, których praca wymagała podróży do odległych zakątków świata. naStrefa tropikalna jest dla Europejczyka niewątpliwie atrakcyjna, zachwyca dziką przyrodą, intryguje tak odległą od naszej kulturą, ale jednocześnie niesie ze sobą wiele zagrożeń.
O czym musimy wiedzieć, by ustrzec się przed zachorowaniem i bezpiecznie spędzić wakacje?
Wraz ze wzrostem liczby turystów odkrywających piękno odległych krajów wzrasta liczba osób, dla których wyjazd do tropiku zakończył się przykrą niespodzianką- poważną chorobą, kalectwem, a nawet śmiercią.
Dobre przygotowanie do wyjazdu, nawet krótkiego, pozwoli uniknąć wielu nieporozumień i kłopotów, bo jak wiadomo lepiej zapobiegać niż leczyć. Po powrocie z wojaży do kontroli lekarskiej w Poradni Medycyny Podróży lub w Klinice Chorób Zakaźnych nawet wielkich śmiałków powinno skłonić pojawienie się niepokojących objawów, jak biegunka czy gorączka. Mogą to być pierwsze symptomy jednej z najczęściej występujących w strefie tropikalnej i subtropikalnej choroby zakaźnej – malarii.
Malarię przenoszą komary
Malarię wywołują małe pierwotniaki z rodzaju Plasmodium – zarodźce malarii, które po ukąszeniu przez samicę komara przedostają się do krwi, atakują czerwone krwinki, doprowadzając do ich rozpadu. Objawy malarii są różne, zależnie od rodzaju zarodźca. Zwykle odróżnia się dwie formy choroby: „łagodną” oraz malarię „złośliwą”, zwaną też mózgową lub tropikalną.
Początkowo mało charakterystyczne objawy mogą przypominać grypę – gorsze samopoczucie, bóle głowy, bóle kostne czy gorączka. Dalszy przebieg zależy od rodzaju zarodźca. Szczególnie niebezpieczna jest malaria tropikalna, gdyż może zakończyć się śmiercią, a jej przebieg nie jest typowy.
Pamiętajmy, że napady malarii mogą pojawić się nawet kilka miesięcy po zarażeniu!Jak dotychczas nie ma szczepionki przeciw malarii. Możemy natomiast zmniejszyć ryzyko zachorowania stosując odpowiednie leki przeciwmalaryczne. Jej skuteczność zależy od wrażliwości zarodźca, a ta jest różna w różnych regionach malarycznych. Dlatego przed wyjazdem warto wybrać się do centrum medycyny podróży by uzyskać informację i receptę na odpowiedni lek.
Żółta gorączka
Należy do grupy gorączek krwotocznych, chorób wysoce zakaźnych, niebezpiecznych, które mogą prowadzić do wystąpienia epidemii.Choroba występuje w niektórych krajach Afryki: Angola, Benin, Burkina Faso, Kongo /Brazilenze/, Kenia czy Nigeria oraz Ameryki Południowej jak Boliwia, Brazylia, Gujana, Peru czy Wenezuela. W wielu krajach wymaga się od podróżnych wpisu potwierdzającego przebycie obowiązkowego szczepienia przeciw chorobie w Międzynarodowej Książeczce Szczepień, tzw. żółtej książeczce. Zalecana jest szczególnie u tych, którzy będą podróżować przez kilka krajów należących do regionu zagrożonego żółtą gorączką lub wybierają się docelowo do kraju, w którym już przy wjeździe wymagana jest „żółta książeczka”.
Okres wylęgania żółtej gorączki trwa kilka dni, a objawy początkowe są niecharakterystyczne i przypominają grypę czy przeziębienie. Po krótkiej, bezobjawowej fazie, pojawiają się nasilone objawy ogólnoustrojowe z gorączką, intensywną żółtaczką i krwotokami, dochodzi do uszkodzenia wątroby, nerek, a w końcu do śpiączki i wielokrotnie śmierci. Jak dotychczas nie ma skutecznego leczenia przyczynowego.
Jedyną skuteczną metodą pozwalającą uniknąć żółtej febry jest szczepionka.
Dur brzuszny czyli tyfus
Choroba należy do grupy chorób „brudnych rąk” i występuje w krajach słabo rozwiniętych: w Afryce, Azji Południowej, na Dalekim Wschodzie. Wywołują ją bakterie Salmonella typhi. Do zakażenia dochodzi po spożyciu skażonych produktów – lodów, mięsa, mleka, skażonej wody lub podczas bezpośredniego kontaktu z osobą chorą. Groźnymi roznosicielami bakterii są muchy.
Okres wylęgania wynosi od 1 do 3 tygodni. Charakteryzuje ją stopniowo narastająca i wysoka gorączka, która utrzymuje się długo (ok.3 tygodni), bóle głowy, bóle brzucha, biegunka lub zaparcia, w rozwiniętym stadium – zaburzenia świadomości. Objawom towarzyszy powiększenie wątroby, śledziony, węzłów chłonnych. Powikłaniem choroby może być krwotok czy perforacja przewodu pokarmowego. Ważne jest szybkie rozpoznanie i włączenie leczenia przyczynowego. Dostępne szczepienie powoduje odporność na okres do 3 lat już po jednej dawce.
Szczepienia są najlepszą ochroną
Dobór szczepień uzależniony jest od rejonu danego kraju, czasu pobytu, stanu odporności immunologicznej, a także charakteru wyjazdu i rodzaju wykonywanych zajęć. Odporność poszczepienną nabywa się minimum po 2 tygodniach.
Zalecane szczepienia przed wyjazdem:
- Afryka Północna – WZW A i B, tężec, błonica, dur brzuszny, polio, wścieklizna
- Afryka (na płd. od Sahary) – żółta gorączka, WZW A i B, tężec, błonica, dur brzuszny, polio, wścieklizna, cholera
- Afryka Południowa – WZW A i B, tężec, błonica, dur brzuszny, polio, cholera
- Ameryka Północna – tężec, błonica, WZW B, cholera
- Ameryka Środkowa – WZW A i B, tężec, błonica, dur brzuszny
- Ameryka Południowa (w strefie tropikalnej) – żółta gorączka, WZW A i B, tężec, błonica, dur brzuszny, zakażenia meningokokowe
- Azja – WZW A i B, tężec, błonica, dur brzuszny, zakażenia meningokokowe, wścieklizna, cholera
- Europa Północna – tężec, błonica, WZW B, odkleszczowe zapalenie mózgu
- Europa Południowa – WZW A i B, tężec, błonica, dur brzuszny, polio, zakażenia meningokokowe, wścieklizna, odkleszczowe zapalenie mózgu.
W CM Luxmed możesz wykonać wszystkie szczepienia niezbędne przed wyjazdem do krajów tropikalnych.
Jeśli po powrocie do domu zauważysz niepokojące objawy, nie zwlekaj!
Zgłoś się jak najszybciej do lekarza medycyny podróży lub do poradni chorób zakaźnych.