choroby przyzębia
Rozpoczyna się od dziąseł, a potem zajmuje kości. Rozwija się długo, ale jej symptomy są widoczne już w początkowym stadium. Ta przewlekła choroba dziąseł i przyzębia stanowi drugą, po próchnicy, przyczynę utraty zębów nawet u osób młodych. Nie pojawia się z dnia na dzień, a na jej rozwój najczęściej sami sobie zapracowujemy.
Przyczyny chorób przyzębia
Wszystkie nie są jeszcze do końca znane. Jako główny powód choroby wymieniana jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej oraz uwarunkowania genetyczne. Znaczenie mają również zaburzenia immunologiczne, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu czy długotrwały stres.
Zaczyna się od bakterii… Zaraz po posiłku zaczynają one tworzyć płytkę nazębną – bezbarwny nalot, który ściśle przylega do szkliwa. Jeżeli nie jest on systematycznie i dokładnie oczyszczany z czasem nawarstwia się i powstaje z niego kamień nazębny – żółtawy, twardy o nierównej powierzchni. Prowadzi to do zapalenia dziąsła. Wystarczy, że nieleczone zapalenie dziąseł przeniesie się na tkanki otaczające i utrzymujące ząb, a stąd już krok do poważnych problemów. Periodontitis czyli zapalenie przyzębia, powoduje obniżanie się dziąseł odsłaniając szyjki. Tworzą się również zagłębienia zwane kieszonkami. Gromadzą się w nich resztki jedzenia, powodując jeszcze większy atak bakterii, co nasila stan zapalny. Kiedy choroba postępuje, biofilm bakteryjny, którego nie oczyszczamy wystarczająco dokładnie niszczy kość otaczającą zęby. Zaczynają się one chwiać, aż w końcu wypadają.
Zwiastuny choroby
Pierwszymi sygnałami są:
– zaczerwienione dziąsła,
– krwawienie z dziąseł podczas szczotkowania zębów,
– tworzenie się szczelin między zębem a dziąsłem czyli powstawanie tzw. kieszonek dziąsłowych,
– obniżanie się poziomu dziąseł, co sprawia wrażenie, jakby zęby wydłużały się,
– nieprzyjemny zapach z ust.
Choroby przyzębia - profilaktyka
Niestety, jeśli nie dbamy wystarczająco o higienę, kiedy nie jesteśmy w stanie przy pomocy zwykłej szczoteczki i pasty prawidłowo oczyścić zębów zaczynają pojawiać się problemy. Dzieje się tak również w przypadku wady zgryzu czy niewłaściwej budowy anatomicznej. Miejscami trudno dostępnymi dla tradycyjnej szczoteczki są też zęby ustawione poza łukiem, zęby całkowicie niewyrznięte, okolice mostów i implantów, aparaty ortodontyczne stałe.
Obszary trudne do oczyszczania stanowią powierzchnie retencji płytki bakteryjnej, która będzie doprowadzała do stanu zapalnego dziąseł. Podczas badania wstępnego higienistka stomatologiczna z łatwością może zlokalizować miejsca wysokiego ryzyka i przy znajomości wachlarza dostępnych na rynku szczoteczek specjalistycznych dobrać odpowiednią dla pacjenta. Warto nadmienić, że dostępne są szczoteczki międzyzębowe, jednopęczkowe, służące do oczyszczania miejsc leżących poza zasięgiem tradycyjnej szczoteczki, ortodontyczne czy do ruchomych uzupełnień protetycznych oraz dodatkowe narzędzia pomagające utrzymać prawidłowy poziom higieny m. in. nici dentystyczne czy irygatory stomatologiczne.
Najlepsze efekty czyszczenia zębów z biofilmu bakteryjnego i usuwania osadu daje zastosowanie mikropiaskarki wewnątrzustnej, tzw. zabieg piaskowania. Usuwa on skutecznie i dokładnie osad i bakterie nie tylko na powierzchni zębów, ale też w pęknięciach szkliwa, bruzdach, trudniej dostępnych miejscach jak powierzchnie korzeni, przestrzenie międzyzębowe, nawet w ciasno ułożonych zębach.
W sytuacjach, gdy na zębach odłożył się kamień, wykorzystywana jest metoda scalingu. Jest to zabieg wykonywany przy pomocy ultradźwięków. Jeżeli podczas oczyszczania zębów nie zostanie wykryta próchnica oczyszczone powierzchnie zębów zabezpieczane są preparatem fluorowym. Działa on wzmacniająco i bakteriostatycznie. Piaskowanie i scaling należy przeprowadzać wg indywidualnych potrzeb pacjenta, zazwyczaj potrzebne zabiegi odbywają się co 4-6 miesięcy.
Leczenie chorób przyzębia
Leczenie zapaleń przyzębia to postępowanie komplek¬sowe, składające się z trzech faz: wstępnej, zwanej również higienizacyjną, korekcyjnej i podtrzymującej. Celem fazy higienizacyjnej jest opanowanie stanu zapalnego dziąsła przez mechaniczne i chemiczne metody zwalczania płytki nazębnej, a także ograniczenie współistniejących czyn¬ników ryzyka. Niezbędna jest także edukacja pacjenta w zakresie prawidłowej hi¬gieny jamy ustnej, bez której nie ma szansy na uzyskanie pozytywnych efektów leczenia. Bardzo ważne jest także uświadomienie pacjentowi, że nie istnieje sposób zapew¬niający szybkie i pewne wyleczenie. Inaczej niż w wielu dziedzinach stomatologii wyniki leczenia zależą głównie od podejścia pacjenta do choroby.
Duży udział w leczeniu odgrywa higienistka stomatologiczna. To ona jest osobi¬stym trenerem pacjenta. Współpracuje z pacjentem, uczy go prawidłowej higieny, motywuje. Rzetelna praca higienistki jest jednym z najbardziej skutecznych sposobów uzyskania przewidywalnych wyników leczenia periodontologicznego.
Podczas pierwszego spotkania na podstawie analizy zdjęcia pantomograficznego oraz badania wewnątrz¬ustnego higienistka wyznacza liczbę oraz częstotliwość wizyt. Zostaje przeprowadzony pomiar kieszeni patolo¬gicznych, następ¬nie przeprowadza się zabieg usunięcia złogów kamienia nad- i poddziąsłowego. Jeżeli stan dziąseł na to pozwa¬la, higienistka wykonuje również piaskowanie oraz dokładne polerowanie. W trakcie zabiegu dokładnie analizuje stan zębów oraz dobiera odpowiednie akcesoria do domowej higieny oraz odpowiednią metodę szczotkowania. Zdecydowana większość zapaleń dziąseł ustępuje całkowicie po wdrożeniu fazy higienizacyjnej.
Faza korekcyjna to leczenie chorób przyzębia u lekarza specjalisty periodontologa. Higienistka lub lekarz prowadzący pacjenta może go skierować na takie leczenie jeśli zapalenie będzie zaawansowane lub będzie postępowało i stan pacjenta będzie tego wymagał.
Po wstępnym leczeniu periodontologicznym pacjent wchodzi w okres leczenia podtrzymującego. Jest to systematyczne postępowanie profilaktyczne dążące do utrzymania wyników leczenia. Zazwyczaj prowadzi je higienistka. Dzięki systematycznym zabiegom oczyszczania płytki nazębnej i kontroli stanu przyzębia istnieje duża szansa na zatrzymanie postępu choroby.
Na konsultacje zapraszamy do gabinetów higieny stomatologicznej CM Luxmed.
Konsultacja merytoryczna:
Anna Kawiak – dyplomowana higienistka stomatologiczna.