Wady postawy u dzieci
Kiedy mówimy o prawidłowej postawie ciała?
Definicja podaje, że wówczas, kiedy poszczególne odcinki ciała są względem siebie doskonale dopasowane i utrzymane w prawidłowym położeniu. Główną odpowiedzialnością za to zadanie obarczony jest kręgosłup, nazywany osią całego ciała. Nie oznacza to jednak, że kręgosłup ma być idealnie prosty. Złożony z odcinków: szyjnego, piersiowego, lędźwiowego, części krzyżowej i guzicznej, tworzy naturalne krzywizny, wygięte do przodu lub do tyłu. Umożliwia to człowiekowi utrzymanie równowagi, chodzenie, bieganie, podnoszenie ciężkich przedmiotów.
Jeśli w kształcie kręgosłupa pojawi się jakiekolwiek odchylenie od normy, powoduje zmiany w napięciu grup mięśniowych. Jedne mięśnie zostają rozciągnięte i osłabione, a z innej grupy stają się napięte i ulegają skróceniu. To prowadzi do zmian kończących się chorobą zwyrodnieniową.
Na prawidłowo funkcjonujący kręgosłup mają wpływ właściwie wysklepione stopy, prawidłowo ułożone kolana, barki, łopatki, itp. Wystarczy, że zaszwankuje jedno z nich, by pociągnęło za sobą cały łańcuch patologii.
Skutki nieprawidłowej postawy
Jeśli zbagatelizujemy choćby najmniejsze zaburzenia postawy ciała u dziecka, ryzykujemy, że w przyszłości odezwą się dolegliwości i powikłania chorobowe. Mogą one objawiać się zaburzeniami w pracy wielu narządów i układów.Nieprawidłowa budowa stóp, kolan, stawów biodrowych, będzie z czasem prowadzić do wad postawy. To nie tylko ból podczas ruchu, dłuższego stania, chodzenia czy pozostawania w pozycji siedzącej, ale również słabsza wentylacja płuc, utrudniony dopływ krwi do mózgu, zaburzenia pracy serca, bóle głowy, mniejsza sprawność fizyczna.
Jak leczyć wady postawy
Większość wad postawy, to przypadłość nabyta, dlatego natychmiastowa diagnoza i szybkie podjęcie leczenia daje szansę na cofnięcie się zmian. Kontrole postawy dzieci starszych powinny odbywać się minimum co pół roku. Dobrze, jeśli dziecko skonsultuje lekarz specjalista lub wykwalifikowany i doświadczony fizjoterapeuta. Z pewnością wprawnym okiem zauważy więcej, niż my sami.
Wiele dysfunkcji stawów skokowych, kolanowych, czy biodrowych, a także całej postawy ciała, są spowodowane złą stabilizacją centralną. Jeśli jest osłabiona, wpływa to negatywnie na stawy obwodowe. Będą one wtedy funkcjonować w niepoprawnych wzorcach ruchowych. Dzieci powinny być uczone prawidłowych postaw od najmłodszych lat, pozwoli to na właściwy rozwój plastycznego jeszcze układu ruchu.
W przypadku rozpoznanych nieprawidłowości, lekarz decyduje, jaki plan terapii wybrać dla dziecka. Każda wada postawy u konkretnego małego pacjenta wymaga spersonalizowanego doboru ćwiczeń. Najlepiej, jeżeli wykonuje je indywidualnie razem z fizjoterapeutą np. wg koncepcji PNF (torowanie nerwowo-mięśniowe). Takie zajęcia odbywają się zazwyczaj od 1 do 2 razy w tygodniu. Dodatkowo pacjent dostaje pracę domową w postaci odpowiednio dobranych ćwiczeń, ilości powtórzeń oraz poprawnej techniki ich wykonania. Podczas terapii włączani są także do wspólnej pracy rodzice. Specjaliści tłumaczą mechanizm powstania wady oraz przedstawiają sposoby eliminowania błędnych nawyków dziecka.
Jak zapobiegać wadom postawy
Dziecko warto przyzwyczajać do ruchu od najmłodszych lat. Wspinania się po drabinkach, biegania, a także prawidłowych nawyków – trzymania prostej postawy, siedzenia bez zakładania nogi na nogę, czy przysiadania nóżki. Dobrym rozwiązaniem są różnego rodzaju zajęcia sportowe z nastawieniem na ogólny rozwój podopiecznego. Pamiętajmy, jeśli dziecko nabędzie i utrwali złe przyzwyczajenia, trudniej będzie powrócić do prawidłowych wzorców w przyszłości. Bardzo duży odsetek chorób związanych z kręgosłupem lędźwiowym lub szyjnym u dorosłych, związany jest z siedzącym trybem życia w młodości oraz brakiem korekcji wad postawy rozwijającego się organizmu.
Aktywność fizyczna dziecka w wieku szkolnym jest również bardzo ważna. Podstawowe zajęcia wychowania fizycznego nie zawsze są wystarczającą formą profilaktyki. Nawet jeśli nasze dziecko ćwiczy na lekcjach, w dzisiejszych czasach jest to za mało. W efekcie wady postawy mogą rozwijać się w błyskawicznym tempie. Warto zastanowić się nad rozwiązaniem tej sytuacji i pozwolić dziecku wybrać formę aktywności, która sprawi mu radość i przyniesie pożądane efekty. Pomocny w doborze odpowiedniego sportu może być również fizjoterapeuta. Podpowie jaki rodzaj ruchu da najlepsze skutki na drodze do utrzymania prawidłowej postawy naszej pociechy.