Cukrzyca zagraża dzieciom
Rośnie liczba zachorowań na cukrzycę wśród dzieci i młodzieży – alarmują specjaliści – od lat 90 zwiększyła się aż trzykrotnie. Dawniej cukrzyca insulinoniezależna typu 2 była głównie przypadłością ludzi starszych, teraz nie jest rzadkim zjawiskiem również u osób młodych, nawet po 10 roku życia i wcześniej.
Cukrzyca – typu 1 (insulinozależna)
Najważniejszym krokiem jest uchwycenie choroby na jak najwcześniejszym etapie. Jednym z pierwszych objawów cukrzycy typu 1 (insulinozależnej) jest wzmożone pragnienie, bez uzasadnionej przyczyny. Dziecko wypija kilka litrów płynów dziennie, a przy tym często oddaje duże ilości moczu. Następuje przy tym odwodnienie organizmu, co wywołuje uczucie suchości w jamie ustnej.
Wydalana z moczem glukoza jest doskonałą pożywką dla bakterii, które namnażają się prowadząc do stanu zapalnego dróg moczowych i okolicy narządów płciowych.
Jednocześnie zaburzenia elektrolitowe wywołują ospałość, brak kondycji, szybkie męczenie się. Ponieważ brak insuliny nie pozwala organizmowi na odpowiednie wykorzystanie glukozy, zaczyna on czerpać energię z zapasów organizmu. To wywołuje chudnięcie, mimo wzmożonego apetytu.
Wiadomo, że długotrwałe utrzymywanie się wysokiego stężenia glukozy we krwi prowadzi do powikłań cukrzycowych, czyli do uszkodzenia niektórych tkanek i narządów. Może dojść do zaburzeń wzroku, układu nerwowego, funkcjonowania nerek. Dlatego zaobserwowanie niepokojących objawów powinno skłonić rodziców do szybkiej wizyty z dzieckiem u lekarza. Chorobę można potwierdzić badaniem krwi i moczu na obecność cukru.
Cukrzyca – typu 2 (insulinoniezależna)
Trudniej o wczesną diagnozę, jeśli mamy do czynienia z cukrzycą typu 2 (insulinoniezależną). Ten typ cukrzycy rozwija się niemal bezobjawowo i niesie ze sobą nieco inne powikłania. Są to przede wszystkim zaburzenia lipidowe, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia dojrzewania. Szczególnie niebezpieczne jest pogłębianie się oporności na działanie insuliny, co w konsekwencji może doprowadzić do takich powikłań jak przy nieleczonej cukrzycy typu 1.
Jeszcze do niedawna o cukrzycy insulinoniezależnej mówiło się wyłącznie w odniesieniu do ludzi starszych. Badania ostatnich lat wykazują, że coraz więcej dzieci i młodzieży też zapada na tę chorobę. Dotyczy to zwłaszcza osób z nadwagą, u których zostały zachwiane mechanizmy przemiany materii.
Jak opiekować się dzieckiem chorym na cukrzycę?
Opieka nad dzieckiem z cukrzycą nie jest łatwa. Młody człowiek nie ma takiego poczucia odpowiedzialności, jak osoba dorosła. Trzeba je nauczyć kiedy i co jeść,bo wbrew pozorom dieta cukrzycowa nie polega wyłącznie na wyeliminowaniu cukru. Obejmuje ona szereg zaleceń dotyczących czasu i jakości posiłków. Powinna być dobrana indywidualnie dla każdego pacjenta i uwzględniać jego wiek, płeć, wagę, rodzaj leczenia (insulinoterapia bądź farmakoterapia).Ważną zasadą w diecie są regularne posiłki, które należy spożywać co 3 godziny (5 posiłków dziennie). Dieta powinna być odpowiednio zbilansowana, czyli zawierać właściwie dobrane składniki odżywcze – białka, tłuszcze i węglowodany. Nie jest wskazane spożywanie tłuszczów zwierzęcych i dużej ilości czerwonego mięsa.
Trzeba przyzwyczaić też młodego pacjenta, że koniecznością są pomiary stężenia glukozy we krwi, a w przypadku terapii insulinowej – dawkowanie leku w zależności od poziomu cukru. Insulina nie może być podawana doustnie, ale wyłącznie podskórnie. Fiolki z insuliną dostosowane są do „wstrzykiwaczy”, które umożliwiają podawanie insuliny w domu. Dawkę można korygować w zależności od poziomu cukru przed posiłkiem i rodzaju aktywności fizycznej. Dla dzieci z „nierównym” przebiegiem choroby przeznaczone są pompy insulinowe, podskórne, od jakiegoś czasu dostępne w Polsce.
Aktywność fizyczna ma również nieoceniony wpływ na leczenie cukrzycy. Wysiłek, właściwie dozowany, obniża poziom glukozy we krwi, zmniejsza zapotrzebowanie organizmu na insulinę. Aktywność fizyczna powinna być dostosowana do ogólnego stanu zdrowia, wydolności organizmu i tolerancji wysiłku. Nie są wskazane ćwiczenia siłowe, zalecana zaś jazda na rowerze, jogging, pływanie, szybki marsz. Wcześniej jednak należy skonsultować się z lekarzem, który zaleci odpowiednie dawkowanie insuliny przed planowanym wysiłkiem. Chodzi o to, aby nie doprowadzić do hipoglikemii, czyli gwałtownego spadku cukru we krwi, co może skutkować nawet utratą przytomności.
W całej edukacji pacjenta z cukrzycą istotne jest przekonanie go, że nie jest sam, że jest wiele osób i specjalistów oferujących pomoc i że z chorobą da się normalnie żyć. To niełatwe, ale jak najbardziej możliwe, jeśli zostanie podjęta odpowiednia współpraca.
Zapraszamy osoby, u których rozpoznano cukrzycę do poradni diabetologicznych CM Luxmed. Specjaliści prowadzą kompleksowe leczenie i udzielają szczegółowych porad.